Erkin Feyyaz Eşli
Ukrayna'da yaşananlar tüm dünya tarafından takip edilirken, Libya'da devam eden askerisiyasal kriz, yeni bir çatışmaya dönüşebilir. Libya basınında çıkan haberlere göre, Halife Haftar'a bağlı Libya Ulusal Ordusu, olası gösterileri önlemek için güçlerini Tobruk'taki Libya Temsilciler Meclisi önüne konuşlandırıyor.
Daha önce, Temsilciler Meclisi'nin Fethi Başağa hükümetini onaylaması gerekiyordu, ancak gerekli çoğunluk sağlanamadığından oturum akşama ertelenmişti. Haftar'ın kendi planlarına karşı bir direnişle karşılaşmaktan korktuğu anlaşılıyor. Askeri güç kullanmak dışında başka bir çaresinin olmadığı açık. Haftar, siyasi entrikalarına itiraz edebilecek Libyalılardan ciddi şekilde çekiniyor. Haksız da sayılmaz. Ne de olsa Halife Haftar'ın Libya'da bir geleceği olmadığını söylemek için pek çok neden var.
Libya'da Şubat ayının başından beri devam eden siyasi kriz, Halife Haftar'ın iktidarını koruma arzusundan kaynaklanıyor. Doğu Libya'nın fiili lideri, bu gücü Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe’yle paylaşmak istemiyor. Dibeybe ise Haftar'ın Misratalı Fethi Başağa'nın desteğiyle yeni bir hükümet kurma girişimlerini yasadışı buluyor. (https://www.libyaobserver.ly/news/libyanpmhormembersplungedlibyadarktunnelstaypower)
2019 Trablus saldırısını başlatan General Halifa Haftar, savaş suçları ve yolsuzlukla suçlanıyor. Neredeyse 80 yaşında gelen bu isim, geçmişte birçok kez yakın çevresine ihanet etmişti. Fethi Başağa'nın hükümetine de çok uzun süre katlanmayacağı kesin. Başağa'nın kendisi ise Haftar'ı çok fazla sırtında taşımayacak hırslı bir lider.
Diğer taraftan küresel düzeydeki değişiklikler de Libya'yı etkileyebilir. Dolayısıyla uzun süredir Rusların Haftar'dan desteğini çektiğine dair sinyaller var. Rus desteği olmadan Haftar, SirteCufra hattındaki cepheyi tutamaz. Bu, Misrata ve Trablus tugaylarının en azından Sirte'yi geri alması için bir fırsat yaratıyor.
Libya Ulusal Ordusu içinde Haftar'a yönelik ciddi bir memnuniyetsizlik var. Birçok genç hırslı isim, onun yerini almak istiyor. 25 Şubat'ta, AB yönetimine yakın bir düşünce kuruluşu olan Avrupa Dış İlişkiler Konseyi, Libya'nın silahlı kuvvetlerini, yeni bir Ortak Güvenlik Komisyonu etrafında birleştirmeye yönelik bir plan yayınladı. Plan, Haftar ve çevresine karşı yeni yaptırımlar içeriyor. (https://www.africaintelligence.com/northafrica_diplomacy/2022/02/02/turkeymovingclosertobothbachaghaandbenghazitoprepareforpostdabaibaera,109731092eve)
Böylece Avrupa, Libya Ulusal Ordusu’nun kontrolünü Haftar'dan devralmaya çalışıyor ve yaptırım uygulamaya hazır. Haftar, bu gücünden mahrum kalırsa, artık kimse için bir anlam taşımayacak. Hele daha önce Haftar'ın Türkiye’yle diyalog kurma girişimleri göz önünde bulundurulursa Ankara’nın bu adımlara karşılık vermemesi gayet doğal olacaktır.
